Belangrijke stappen voor het MKB in chemische wetgeving
Beeld: AI-gegenereerd
Belangrijke stappen voor het MKB in chemische wetgeving – In een complexe regelgeving moeten bedrijven niet alleen voldoen aan de bestaande wettelijke eisen, maar ook de komende veranderingen voorblijven en hun producten hierop aanpassen. Het niet naleven hiervan kan ernstige gevolgen hebben – van verkoopverboden tot forse boetes en strafrechtelijke sancties. Drie belangrijke EU-verordeningen zijn met name van cruciaal belang voor chemische producten: REACH, CLP en de BPR (Biocidenverordening). .
Het markttoezicht in de EU vindt plaats binnen een complex netwerk van EU-regelgeving en nationale wetgeving. De kern ervan is de EU-markttoezichtverordening (EU) 2019/1020, die sinds juli 2021 volledig van kracht is. Deze verordening stelt een gestandaardiseerd kader vast voor markttoezicht in alle EU-lidstaten, met als doel de naleving van productregelgeving te verbeteren en eerlijke concurrentie te waarborgen.
Verantwoordelijkheid voor handhaving
De verantwoordelijkheid voor de effectieve handhaving van deze regelgeving ligt bij de markttoezichtautoriteiten in de lidstaten. Op grond van artikel 13 van Verordening (EU) 2019/1020 zijn deze autoriteiten verplicht om ten minste elke vier jaar markttoezichtstrategieën te ontwikkelen. Deze strategieën vormen een waardevolle informatiebron voor bedrijven om deel te nemen aan aankomende toezichtsacties en zijn openbaar toegankelijk.
Situatie Duitsland
In Duitsland ligt de verantwoordelijkheid voor het toezicht op chemische producten primair bij de bevoegde autoriteiten van de 16 deelstaten. Zij voeren inspecties uit, testen producten en leggen boetes op bij overtredingen. Vanwege de federale structuur van Duitsland is effectieve nationale coördinatie echter cruciaal om uniforme normen in alle deelstaten te garanderen. Dit wordt beheerd via het centrale coördinatiecentrum van de Federale/Staatswerkgroep Chemische Veiligheid (BLAC) en het Servicecentrum voor markttoezicht op stoffen (Servicestelle Stoffliche Marktüberwachung), opgericht in 2018. Daarnaast is het Duitse Markttoezichtforum (DMÜF) opgericht in het kader van de Markttoezichtwet (MÜG) door het Federale Ministerie van Economische Zaken en Klimaatbescherming (BMWK).
Rol van het ECHA en het Handhavingsforum
Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft zelf geen directe handhavingsbevoegdheden. Een van zijn belangrijkste taken is het hosten en ondersteunen van het Forum voor de uitwisseling van informatie over handhaving (Handhavingsforum), waarin vertegenwoordigers van de nationale markttoezichtautoriteiten bijeenkomen. Dit forum coördineert de geharmoniseerde handhaving van de REACH-, CLP-, PIC-, POP- en BPR-verordeningen in de hele Europese Economische Ruimte. Het doet dit door REACH- en Biociden EN-FORCE-projecten (REF/BEF-projecten) te ontwikkelen, de uitwisseling van beste praktijken te bevorderen en gemeenschappelijke inspectieprotocollen op te stellen. De prioriteiten van de EN-FORCE-projecten worden vooraf bekendgemaakt, zodat bedrijven deze kunnen integreren in hun strategische nalevingsplanning.
Digitale hulpmiddelen ter ondersteuning van markttoezicht
Markttoezichtautoriteiten maken gebruik van het informatie- en communicatiesysteem voor markttoezicht (ICSMS), een semi-openbare EU-brede database waarin autoriteiten testresultaten en handhavingsmaatregelen met betrekking tot onveilige producten uitwisselen. Via ICSMS kunnen autoriteiten meldingen van overtredingen plaatsen en controleren of soortgelijke gevallen in andere lidstaten zijn gemeld. Dit voorkomt dubbel werk en vergemakkelijkt grensoverschrijdende handhaving. Safety Gate (voorheen bekend als RAPEX) is het snelle waarschuwingssysteem van de EU voor gevaarlijke non-foodproducten. Dit openbaar toegankelijke platform biedt gedetailleerde statistieken over meldingen van nationale autoriteiten over producten die ernstige risico’s opleveren, op basis van een gedefinieerd risicobeoordelingsschema. Het aantal meldingen in specifieke categorieën (bijvoorbeeld chemische producten) kan een algemene indicatie geven van hoe effectief gevaarlijke producten worden opgespoord.
Evaluatie monitoringintensiteit
Bij het evalueren van de monitoringintensiteit in verschillende landen moeten de cijfers echter worden gecontextualiseerd op basis van de omvang van de bevolking en de marktomvang om een eerlijke vergelijking te garanderen. Door deze rapporten te vergelijken met de doelstellingen van het REF-project, kunnen pieken in rapporten over specifieke productgroepen worden verklaard.
Aanbevolen maatregelen voor kmo’s
- Implementatie van een compliancebeheersysteem: ook voor kmo’s is het belangrijk om een gestructureerd, bij voorkeur digitaal systeem op te zetten om naleving van alle relevante regelgeving te waarborgen. Dit omvat het documenteren van productconformiteit, het regelmatig geven van trainingen aan medewerkers en het vaststellen van duidelijke verantwoordelijkheden.
- Regelmatige productbeoordelingen: KMO’s moeten hun producten regelmatig controleren op naleving van de huidige vereisten, waaronder chemische samenstelling, veiligheidsinformatiebladen (SDS’en) en productetikettering. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan stoffen die op de kandidatenlijst staan of aan andere beperkingen onderworpen zijn. Ook moet hierbij rekening worden gehouden met toekomstige EN FORCE-projecten.
- Leveranciersbeheer: Aangezien veel KMO’s afhankelijk zijn van leveranciers, is effectief leveranciersbeheer van cruciaal belang. Bedrijven moeten duidelijke contractuele afspraken maken over naleving van de regelgeving, waar mogelijk regelmatig audits uitvoeren en regelmatig om bijgewerkte conformiteitscertificaten of SDS’en vragen.
- Noodplan voor klachten: Het is raadzaam om een noodplan te hebben voor het reageren op een klacht van markttoezichtautoriteiten. Het plan moet protocollen bevatten voor de communicatie met autoriteiten, klanten en, indien nodig, het publiek, samen met maatregelen voor snelle corrigerende acties.
Conclusie
Het markttoezicht op chemische producten vormt een complexe uitdaging voor het mkb. Om juridische risico’s te beperken, moeten bedrijven gestructureerd compliancemanagement implementeren, regelmatig productbeoordelingen uitvoeren en een functioneel leveranciersmanagementsysteem onderhouden. Door op de hoogte te blijven van aankomende wetswijzigingen, proactieve maatregelen te nemen en digitale tools te benutten, kunnen mkb’ers voldoen aan de eisen.
Bron: European Coatings
Lees ook: Onderzoekers zetten plastic om in paracetamol
Lees ook: Gefluoreerde verbindingen onder de loep!
Voorbehoud
Deze informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, in sommige gevallen uit verschillende informatiebronnen. (Interpretatie)fouten zijn niet uitgesloten. Er kan dus geen enkele wettelijke verplichting aan deze tekst worden ontleent. Iedereen die met dit onderwerp te maken krijgt, heeft zelf de verantwoordelijkheid om zich in de materie te verdiepen!